پرسش :

آیا شخص مى تواند خانه و مایملک خود را وقف کند منتهى طورى باشد که تا زنده است خودش از منافع آنها استفاده کند و منافع آنها پس از فوت او براى موقوف علیهم باشد؟ لطفاً طریقه آن را بیان فرمایید؟


پاسخ :
بلى ممکن است و فعلاً سه راه براى این منظور بیان مى شود:

1 ـ مالک مى تواند مال خودش را به کسى صلح کند و با او شرط کند که تا خودش زنده است از آن استفاده کند و بعد از مرگش آن را وقف کند و همین که آن شخص این صلح را با آن شرط قبول کرد باید به شرط عمل کند و آنچه را به او صلح کرده است بعد از فوت او وقف کند.

2 ـ خانه و ملک را به شخص صلح و یا هبه کند مشروط به اینکه آن شخص آنها را وقف کند به این صورت که منافع موقوفه مادامى که مالک زنده است براى وى باشد، یعنى مالک همچنان تا زنده است از آن استفاده کند و بعد از او منافع براى موقوف علیهم باشد.

3 ـ خانه و ملک خود را به کسى در مدتى که احتمال حیات مى دهد اجاره دهد مشروط به اینکه حق فسخ داشته باشد و پس از انعقاد اجاره خودش آنجا را وقف کند و تولیت آن را مادام الحیات با خودش قرار دهد و بعد از آن که آنجا را وقف کرد اجاره را فسخ کند که در این صورت منافع موقوفه در مدت اجاره مال خود مالک است و چون متولى وقف خودش مى باشد، قبض محقق است و بعد از پایان مدت اجاره منافع مال موقوف علیهم باشد.

لازم به ذکر است که در فرض اوّل، وقف بعد از فوت مالک اصلى محقق مى شود ولى در فرض دوّم و سوّم، وقف در زمان حیات مالک اصلى تحقق پیدا مى کند.

​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.